Do czego służy kalafonia?

Natura przygotowała dla nas wiele surowców, które mogą być wykorzystywane powszechnie w pracach warsztatowych, amatorskim majsterkowaniu, produkcji, a nawet… w muzyce! Jednym z takich materiałów jest kalafonia. Jak używać jej w efektywny sposób i do czego tak naprawdę służy? Czy kalafonia jest potrzebna do lutowania? Wyjaśniamy!

Niezorientowani w temacie użytkownicy mogą myśleć, że kalafonia to materiał sztuczny, który uzyskiwany jest przez ingerencję człowieka. Nic bardziej mylnego. Kalafonia (do skrzypiec czy lutowania) to surowiec, który swoje pochodzenia ma w pełni z natury.

Kalafonia - co to jest?

Czym jest kalafonia? To żywica o miękkiej strukturze, pochodząca z drzew iglastych – najczęściej sosny. Jej nazwa pochodzi od greckiego określenia kolophonia, czyli „miękka żywica”. Pozyskanie czystego materiału (bez zbędnych dodatków) odbywa się poprzez proces destylacji terpentyny – słabo rozpuszczalnej w wodzie cieczy, o łatwopalnych właściwościach. Chociaż użytkownikom powszechnie znana jest elastyczna forma kalafonii, to początkowo jej zaschnięta struktura jest krucha, łamliwa i szklista.

Na kalafonię składają się kwasy żywiczne, o właściwościach higroskopijnych, łatwotopliwych i łatwopalnych. Dzięki temu jej wykorzystanie w warsztacie (i nie tylko) jest tak szerokie. Poprzez dodanie składników zmiękczających, kalafonia staje się charakterystyczną pastą o miękkiej strukturze i charakterystycznej, aromatycznej woni.

Kalafonii nie zmyjesz zwykłą wodą, jednak bardzo dobrze rozpuszcza się m.in. w acetonie czy benzynie. Znajduje zastosowanie w lutnictwie, produkcji, usługach, elektronice i elektryce, a nawet w jubilerstwie! To ona jest jednym ze składników jubilerskich bursztynów. Ważne jest to, że nie każdy może pracować przy przetwórstwie tego surowca – ma bowiem silne właściwości alergiczne i u osób wrażliwych może powodować poważne kłopoty ze zdrowiem. Jednak sama żywica wykorzystywana w przemyśle czy produkcji jest już w pełni bezpieczna dla użytkowników, a jej naturalne pochodzenie ma niekiedy prozdrowotne właściwości.

Jakie są rodzaje kalafonii?

Istnieje kilka rodzajów kalafonii, które mają zróżnicowane przeznaczenie. Czym się różnią? Głównie składem, właściwościami i sposobem produkcji. Znajdziesz czysty surowiec i taki, który ma rozmaite dodatki, zwiększające jego właściwości. Najpopularniejsze są dwa typy materiału. Jakie?

• Kalafonia balsamiczna – w pełni pochodząca z naturalnego wydobycia (sosnowa żywica). Jest bardzo aromatyczna, ma mocny zapach. To przede wszystkim kalafonia do skrzypiec, ale też m.in. jako surowiec w lutowaniu i spawaniu.
• Kalafonia ekstrakcyjna – również nadaje się do takich prac jak np. lutowanie. Kalafonia ekstrakcyjna produkowana jest przez proces ekstrakcji pnia sosnowego.

Powyżej zaprezentowane rodzaje topią się w temperaturze osiągającej około 130-140 stopni Celsjusza, w łukach, a także w sodzie. Najlepszy surowiec ma wysoką liczbę kwasową i zmydlenia. To ważne, szczególnie wtedy, gdy ma służyć jako kalafonia do skrzypiec lub innych instrumentów. W przypadku, gdy ma być wykorzystywana jako kalafonia do lutowania, konieczne jest stosowanie materiału ze specjalnymi dodatkami, które wpływają na trwałość użytkową. Na rynku dostępna jest między innymi cyna z kalafonią, do wszechstronnego stosowania w produkcji czy warsztatach.

Wybierając rodzaj kalafonii zwróć uwagę na jego miękkość i trwałość, ale też na właściwości, które są Ci niezbędne. Inaczej zachowuje się materiał przeznaczony do konserwacji instrumentów, a inaczej ten, który będzie funkcjonował w budownictwie. Rzadko w przemyśle stosuje się czystą kalafonię – ta najczęściej jest tylko istotnym składnikiem produktów użytkowych. Warto wspomnieć, że idealnie smaruje, konserwuje, chroni i izoluje przed czynnikami zewnętrznymi. Stąd jej bardzo powszechne zastosowanie. Do czego służy kalafonia i gdzie wykorzystasz jej możliwości?

Do czego służy kalafonia?

Kalafonia to bardzo wszechstronny materiał o zróżnicowanych właściwościach. Zacznijmy od tego, że jest to często spotykany materiał produkcyjny. Znajdziesz go między innymi w licznych emulsjach piankotwórczych. Poza tym to składnik żywicy syntetycznej, klejów, kitów czy innych produktów wykorzystywanych np. przy obróbce drewna. Kalafonia wykorzystywana jest też przy tworzeniu farb i lakierów syntetycznych, olejnych, sykatów czy ekstraktów do konserwacji i impregnowania. Na jej bazie przygotowuje się wiele kosmetyków (np. kremów), gum do żucia czy wosków. Świetnie sprawdza się w produkcji medycznej, jako składnik plastrów, opatrunków i maści.

Jednak to nie jedyny przykład tego, do czego służy kalafonia. Świetnie nadaje się jako surowiec do konserwacji instrumentów, szczególnie tych smyczkowych. Czym charakteryzuje się w praktyce kalafonia do skrzypiec lub wiolonczeli? Jej właściwości sprawiają, że włosie smyczka lepiej trzyma się strun. Z tego względu muzycy nacierają nią tę część instrumentu.

Jej lepkość i ograniczenie tarcia wykorzystują także sportowcy i tancerze. Ci pierwsi nacierają nią obuwie czy ręce, aby lepiej trzymać się podłoża i piłki. Z kolei baletnice i baletnicy smarują kalafonią baletki, aby stabilizować ruch, nie poślizgnąć się i wykonać prawidłowo wszystkie akrobacje. Z tego samego względu, żywica stosowana jest w akrobatyce.

Oczywiście, najbardziej i najczęściej wykorzystywanym procesem przy jej użyciu jest spawanie i lutowanie. Kalafonia – choć sama w sobie łatwopalna – ma wszechstronne zastosowanie w procesach łączenia materiałów miedzianych czy innych metali. Kalafonia do lutowania (często osobna lub jako cyna z kalafonią) to idealny topik. Ogranicza powstawanie tzw. zimnych lutów, zabezpiecza przed utlenianiem się złączy. Osłania też spawany materiał. Przyspiesza proces obróbki, skutecznie go chroni i przyspiesza efektywność czynności. Sprawia, że łączenia są trwałe, odporne na warunki użytkowe i termiczne. Jak widzisz – wszechstronność tego surowca jest ogromna!

Jak używać kalafonii?

Udowodniliśmy już, że możliwości surowca są bardzo szerokie. A jak używać kalafonii, by w pełni wykorzystać jej właściwości? Wszystko zależy od przeznaczenia i pożądanych efektów. My skupimy się na wykorzystaniu kalafonii do spawania i lutowania.

Zacznijmy od materiału, jakim jest spawalnicza kalafonia. Jak używać takiego surowca? Przygotowując spawane części powinieneś nasmarować powierzchnię, której nie chcesz łączyć. To zabezpieczy ją przed utlenianiem. Spawalnicza wersja kalafonii występuje w formie specjalnej maści, którą na koniec trzeba ściągnąć z powłoki. Zwróć uwagę na to, aby nie dawać zbyt wiele pasty, gdyż proces łączenia może się nie udać.

Jakie spawanie wykonasz przy użyciu kalafonii? To głównie proces precyzyjny, wykorzystywany przy łączeniu lżejszych metali. Jednym z jego typów jest tzw. lutowanie. To metoda łączenia metali za pomocą spoiwa, wykorzystująca narzędzia znane jako lutownice. Sprzęt ten generuje wysoką temperaturę, topiąc określony materiał metalowy i w ten sposób trwale łączy dwie jego części. Wykorzystując odpowiednie akcesoria do lutowania możesz przerabiać czy naprawiać urządzenia elektroniczne i elektryczne.

Jak lutować lutownicą przy użyciu kalafonii? Należy nałożyć ją na element metalowy, dookoła miejsca, gdzie będzie wykonywany lut (podobnie jak ma to miejsce w procesie spawania). Następnie – wykorzystując specjalne spoiwo i rozgrzewając metal do temperatury od 300 do 350 stopni Celsjusza – dokonuje się łączenia. Kalafonia osłania z kolei przed utlenianiem, zwiększa stabilność lutów i utrwala. Teraz wystarczy już poczekać na ostudzenie łączenia i gotowe.

Czy kalafonia jest potrzebna do lutowania?

Jak widać, żywica niezwykle usprawnia czynność łączenia materiałów metalowych, jaką jest lutowanie. Kalafonia wydaje się niezbędna przy tym procesie, jednak czy aby na pewno musisz ją stosować? Zacznijmy od tego, że kalafonia do lutowania ogranicza powstawanie zimnych lutów, chroni przed nieprawidłowym łączeniem materiałów i wpływa na efektywność procesu. Jednak czy kalafonia jest potrzebna do lutowania? Niekoniecznie. Możesz ograniczyć stosowanie tego materiału, stosując specjalne lutowie z topnikiem innego rodzaju lub połączoną wersję cyny i kalafonii.

Wyżej wspomnieliśmy już jak używać kalafonii do lutowania. Należy jednak wskazać jaki rodzaj będzie najlepszy do skutecznego wykonywania tzw. lutów. Dla osób, które chcą mieć skuteczny i praktyczny materiał, polecana jest cyna z kalafonią. Większą precyzję osiągniesz z kolei, stosując osobny materiał topikowy i lutowniczy.

Podsumowując, możemy stwierdzić, że żywica ma bardzo wszechstronne zastosowanie w różnego rodzaju gałęziach życia – od przemysłu, produkcji, medycyny po muzykę i sport. Kalafonia to także bardzo ważna część obrabiania materiałów metalowych, stosowana między innymi w produkcji elektroniki czy elektryce, naprawach warsztatowych i podobnych pracach. Co ważne, nie musi być stosowana w osobnej formie. Może być częścią spoiwa, czyli najczęściej cyny. Jej zastosowanie sprzyja jednak utrwaleniu lutów i ochronie ich przed utlenianiem.

Warto znaleźć skuteczną kalafonię, bezpieczną dla zdrowia, pochodzącą ze znanych źródeł. Takie produkty dostępne są w cenionych sklepach z materiałami budowlanymi czy akcesoriami warsztatowymi. Jeżeli dopiero zaczynasz przygodę ze spawaniem, to pamiętaj, żeby przed rozpoczęciem korzystania z surowca zasięgnąć opinii bardziej doświadczonych specjalistów. Wskażą jak bezpiecznie i skutecznie lutować metal, wykorzystując właściwości kalafonii.