Przełom lata i jesieni to czas zbioru rodzimych owoców. Wreszcie doczekaliśmy się śliwek, gruszek, a teraz przyszła pora na jesienne jabłka. W sprzedaży jest dostępnych wiele odmian tego popularnego owocu. Jeśli jednak decydujemy się na samodzielne uprawianie jabłoni, warto sięgnąć po stare, nieco już zapomniane odmiany, które od lat królowały w naszych sadach. O dostępność takich jabłek jest bowiem bardzo trudno w dzisiejszych sklepach. Samodzielna uprawa owoców jest stosunkowo łatwa, a gwarantuje dostęp do okazów o wspaniałych walorach smakowych i dużej wartości odżywczej, co nie zawsze ma miejsce w przypadku nowych, przemysłowo produkowanych odmian jabłek.
Uprawa
Antonówka to bardzo stara, rosyjska odmiana jabłoni. Drzewa te dorastają do kilku metrów wysokości, przez co nie nadają się do uprawy w sadach zaraz obok współcześnie preferowanych karłowatych roślin szczepionych na podkładkach. Antonówka tworzy luźne, duże, lekko spłaszczone korony, tak więc sam zbiór owoców wymaga nieco więcej wysiłku.
Jabłoń tej odmiany należy posadzić w dobrze nasłonecznionej części ogrodu, na stanowisku osłoniętym od wiatru. Drzewa potrzebują gleby umiarkowanie wilgotnej i dość żyznej.
Odmiana w pierwszych latach uprawy rośnie powoli, a na zbiór owoców należy poczekać kilka sezonów. Później owocuje już obficie, ale naprzemiennie. Do zawiązania dużej ilości owoców roślina potrzebuje zapylania przez inne odmiany jabłoni, dlatego nie powinna być uprawiana samotnie.
Kwiaty o bladoróżowej barwie pojawiają się na drzewie w maju i nie są zbyt wrażliwe na wiosenne przymrozki. Roślina jest ponadto stosunkowo odporna na większość chorób, co zdecydowanie ułatwia jej uprawę.
Cięcie – podstawowy zabieg pielęgnacyjny
Prawidłowy rozwój drzew antonówki zapewni systematyczne
przycinanie.
W pierwszym roku – tuż po posadzeniu – należy przeprowadzić
cięcie formujące, dzięki któremu pobudzi się jabłoń do obfitego owocowania. Proces formowania korony trwa kilka lat, tak samo też drzewo owocuje po kilku latach od zasadzenia.
Co roku na wiosnę zaleca się dokładne cięcie drzewa, antonówka ma bowiem tendencję do niekontrolowanego rozrastania się i wypuszczania konarów z pnia pod kątem prostym (jeżeli nie będzie się ich regularnie przycinać, mogą złamać się pod nadmiernym ciężarem owoców).
Owoce
Antonówka wydaje średniej wielkości owoce o żółtozielonej, błyszczącej skórce. Jabłka zaczynają dojrzewać na przełomie sierpnia i września, a zbiór trwa przez cały wrzesień, czasem też na początku października. Owoce są dość twarde, mają bardzo silny aromat i słodko-kwaśny, nieco winny smak. Ich miąższ jest delikatny i soczysty, o barwie kremowej bieli.
Niestety owoce antonówki nie są zbyt trwałe i nie przechowują się dobrze. To powoduje, że do spożywania na surowo nadają się tylko w okresie zbiorów i tuż po nim. Są jednak przykładem owoców doskonale nadającym się do
przetwarzania. Wysoka zawartość
pektyn,
witaminy C oraz
kwasów organicznych powoduje, że jabłka antonówki świetnie sprawdzają się do produkcji
dżemów,
domowych soków w
sokowniku czy
musów do szarlotki. Z powodzeniem można je też przeznaczyć do
suszenia.